Zaburzenia lękowe są grupą zaburzeń psychicznych, do których należą zaburzenia lękowe uogólnione, fobie, zaburzenia lękowe społeczne, zaburzenia paniczne, zaburzenia obsesyjno-kompulsywne (OCD) i zaburzenia stresowe pourazowe (PTSD). Uczucia strachu i zmartwienia mogą być od łagodnych do ciężkich.
Światowa Organizacja Zdrowia (WHO) szacuje, że zaburzenia lękowe dotykają 264 miliony ludzi na całym świecie i liczba ta rośnie z każdym rokiem.
Lęk jest trudnym zaburzeniem i wiele osób ma trudności z ustaleniem właściwych słów, które można powiedzieć, gdy przyjaciel lub ukochana osoba zmaga się z tym problemem. Chociaż większość komentarzy ma na celu pomóc, mogą one jeszcze bardziej pogorszyć sytuację.
Jeśli zastanawia się Pan, co powiedzieć (i czego NIE mówić) osobie z zaburzeniami lękowymi, oto kilka sugestii:
Czego nie mówić: Proszę się uspokoić!
Dlaczego: Ta uwaga prawdopodobnie spowoduje, że Państwa przyjaciel poczuje się zły, sfrustrowany, winny i jeszcze bardziej niespokojny. Nie chciałby on niczego więcej, niż się uspokoić, ale lęk jest zaburzeniem psychicznym i po prostu "uporanie się z nim" jest niemożliwe.
Powiedzieć to Zamiast tego: Jest Pan dla mnie ważny. Zrobię wszystko, co w mojej mocy, aby wysłuchać i zrozumieć.
Czego NIE mówić: To wszystko jest w Pani głowie.
Dlaczego: Pani przyjaciółka wie, że jej strach i lęk są irracjonalne, ale to nie sprawia, że lęk jest mniej realny. Pani przyjaciółka nie wyobraża sobie swojego lęku. Takie komentarze świadczą o braku zrozumienia z Pana strony.
Powiedz to Zamiast tego: Wiem, że jest to dla Pani trudny czas. Proszę się nie poddawać!
Czego NIE mówić: Proszę się odprężyć!
Dlaczego: Niezdolność do odprężenia się jest jedną ze wspólnych cech zaburzeń lękowych. Sugerowanie, że osoba z zaburzeniami lękowymi powinna się zrelaksować jest jak mówienie osobie z alergią, żeby przestała kichać. Gdyby Pana przyjaciel mógł się zrelaksować, to by to zrobił.
Powiedz to Zamiast tego: Przykro mi, że przez to przechodzisz. Jestem tu dla Pana.
Czego NIE mówić: Za dużo Pan myśli.
Dlaczego: Gwałtowne myśli towarzyszą zaburzeniom lękowym. Pana przyjaciel jest stale w stanie podwyższonej gotowości i mówienie mu, żeby wyrzucił myśli z głowy, może nasilić lęk.
Powiedzieć to Zamiast tego: Jestem tutaj, aby słuchać. Czy mogę Pana przytulić?
Czego NIE mówić: Proszę przestać się stresować!
Dlaczego: Lęk i stres to nie to samo, chociaż objawy mogą być podobne. Różnica polega na tym, że objawy lęku trwają znacznie dłużej niż reakcja stresowa, która jest zazwyczaj krótkotrwała.
Powiedzieć to Zamiast tego: To musi być dla Pana naprawdę trudne. Czy może mi Pan powiedzieć więcej?
Czego NIE mówić: Nie przejmuj się drobiazgami.
Dlaczego: Może Pan uważać, że niepokój Pana przyjaciela jest nieistotny, ale dla Pana przyjaciela nie ma czegoś takiego jak "drobiazgi". Ten komentarz, mimo że ma być pomocny, sprawi, że Pani przyjaciółka poczuje się tak, jakby jej obawy i zmartwienia nie były ważne.
Powiedz to Zamiast tego: Pani zmartwienia nie są głupie. Jest w porządku.
Czego NIE mówić: Proszę się napić, to uspokoi Pani nerwy.
Dlaczego: Samoleczenie niepokoju alkoholem jest bardzo złym pomysłem. Dla wielu osób prowadzi to do uzależnienia i konieczności leczenia alkoholowego lub odwyku. Nadużywanie substancji nie jest odpowiedzią na zaburzenia lękowe.
Powiedz to zamiast: Proszę zachęcić swojego przyjaciela, aby poszukał porady, jeżeli jego lęki wymykają się spod kontroli. Jeśli on już leczy się narkotykami i alkoholem, proszę zachęcić go do jak najszybszego podjęcia leczenia uzależnień.
Leczenie lęku jest bardzo skuteczne
Jeśli ma Pan problem z lękiem lub martwi się Pan, że u bliskiej osoby występują objawy, proszę potraktować to poważnie. Lęk jest trudnym zaburzeniem, ale jest uleczalny. Leki przeciwlękowe mogą być pomocne, szczególnie w połączeniu z terapią poznawczo-behawioralną (CBT) lub innymi formami poradnictwa.
Jeśli Pana lęk jest poważny, profesjonalna pomoc może pomóc Panu uporać się z niepokojem i lękami. Jeżeli używa Pan narkotyków lub alkoholu, aby poczuć się lepiej, proszę rozważyć poddanie się leczeniu odwykowemu.
