Nadużywanie opiatów w wielu krajach na świecie gwałtownie wzrasta, powodując poważne problemy zdrowotne i społeczne, takie jak rozbite rodziny, bezdomność, ubóstwo, zaniedbanie dzieci, przestępstwa z użyciem przemocy i więzienie. Czasami wydaje się, że nie widać końca.
Narodowy Instytut ds. Nadużywania Narkotyków (NIDA), szacuje, że na całym świecie od 26 do 36 milionów ludzi nadużywa opiatów. Do opiatów zalicza się substancje naturalne, jak morfina lub opium, które są pozyskiwane z maku opiumowego, jak również leki stworzone przez człowieka, jak np. liczne środki przeciwbólowe, które są opracowywane w laboratoriach i przepisywane przez lekarzy.
Herozyna i inne nielegalne narkotyki uliczne, które nie mają zatwierdzonego celu medycznego, są winne oszałamiającemu wzrostowi zażywania opiatów. Prawda jest taka, że prescription painkillers, silnie uzależniające i często nadużywane, są odpowiedzialne za co najmniej połowę wszystkich zgonów z powodu nadużywania opiatów. Większość z nich jest przepisywana zgodnie z prawem przez lekarzy w celu uśmierzenia ostrego bólu.
Statystyki
Według Biura ONZ ds. Narkotyków i Przestępczości, co roku co najmniej 190.000 ludzi na całym świecie umiera przedwcześnie z powodu zażywania narkotyków. Większość z tych zgonów spowodowana jest zażywaniem opioidów.
Nadużywanie opiatów wzrosło we wszystkich grupach demograficznych, od biednych i bezdomnych, poprzez klasę średnią, aż do bogatych i uprzywilejowanych.
Stany Zjednoczone, Europa Zachodnia i Kanada zużywają około 95 procent światowych dostaw. Przedawkowania opiatów, łącznie z heroiną, są odpowiedzialne za około połowę wszystkich zgonów spowodowanych narkotykami w Kanadzie. W Stanach Zjednoczonych opiaty są główną przyczyną przypadkowych zgonów, codziennie pochłaniają około 90 istnień ludzkich i przewyższają nawet zgony w wyniku wypadków samochodowych.
Ponad połowa zgonów spowodowanych opiatami jest związana z lekami przeciwbólowymi na receptę, które są obecnie uważane za jedne z najniebezpieczniejszych dostępnych narkotyków, obok tytoniu i alkoholu.
Nie oznacza to jednak, że heroina nie stanowi zagrożenia. W samej Anglii i Walii zgony z powodu morfiny i/lub heroiny są na najwyższym poziomie w historii. W ciągu zaledwie trzech lat, między 2012 a 2015 rokiem, podwoiło się użycie tych narkotyków.
Painkillery są stosunkowo bezpieczne dla większości ludzi, jeżeli są zażywane zgodnie z zaleceniami. Jednak około jedna czwarta osób, które otrzymały receptę, nadużywa przepisanych im leków. Wielu z nich sięga po heroinę, zazwyczaj niedrogą i łatwo dostępną na ulicy, kiedy ich leki przeciwbólowe się kończą, a lekarze nie są już skłonni do wypisywania nowych recept.
Nowe zalecenia dla lekarzy
Centrum Kontroli Chorób w Stanach Zjednoczonych i Europejska Federacja Bólu wydały podobne zalecenia dotyczące stosowania opioidów w leczeniu przewlekłego bólu.
Lekarzom zaleca się:
- Dokładnie i szczegółowo przejrzeć historię recept każdego pacjenta.
- Rozważyć stosowanie opioidów tylko wtedy, gdy spodziewane korzyści przewyższają ryzyko.
- Przedyskutować z pacjentem znane ryzyko i korzyści, wraz z odpowiedzialnością pacjenta za zarządzanie zażywaniem.
- Postawić realistyczne cele leczenia z każdym pacjentem, w tym sposób, w jaki recepta zostanie przerwana, jeżeli korzyści nie będą przeważać nad ryzykiem.
- Przepisać najniższą skuteczną dawkę i nie większą ilość niż potrzeba.
- Powtórna ocena korzyści i problemów przynajmniej co trzy miesiące.
- Wprowadzenie testów na obecność narkotyków przed przepisaniem, a następnie przynajmniej raz w roku.
- Unikać leków zawierających kombinację opioidów i benzodiazepin, kiedy to tylko możliwe.
- Zalecać leczenie dla pacjentów z zaburzeniami używania opioidów.
Ograniczenie stosowania opiatowych środków przeciwbólowych: Alternatywy
Używanie opiatowych środków przeciwbólowych powinno być ograniczone do ekstremalnych bólów, opieki pooperacyjnej, leczenia u schyłku życia lub ciężkich oparzeń. Mimo to, przemysł farmaceutyczny wydaje co roku miliardy dolarów na promocję i marketing leków wśród lekarzy, a wielu lekarzy przepisuje leki przeciwbólowe już przy pierwszej wizycie, nawet na stosunkowo niewielkie bóle.
Alternatywy dla środków przeciwbólowych na receptę obejmują:
- Ibuprofen, acetaminofen i inne leki przeciwbólowe dostępne bez recepty
- Akupunktura
- Leczenie chiropraktyczne
- Terapia masażem
- Medytacja mindfulness
- Pływanie, rozciąganie, joga lub inne łagodne ćwiczenia
- Terapia fizyczna
- Biofeedback
- Elektroterapia
Wspólne środki przeciwbólowe na receptę
Poniżej znajduje się lista kilku najczęściej przepisywanych opiatów w Europie, Stanach Zjednoczonych i innych krajach, wraz z nazwami marek:
- Hydrokodon/dihydrokodeinon (Zohydro, Lortab, Hysingla)
- Hydromorfon (Exalgo, Dilaudid, Jurnista, Palladone)
- Oxycodone (OxyContin, OxiNorm, Roxicodone, Oxecta)
- Morfina (Avinza, Kadian, Ora-Morph, Astramorph, Dolcontin, Oramorph, Malfin)
- Demerol (Meperidine, Pethidine, Petidin)
- Fentanyl (Fentora, Duragesic, Actiq, Matrifen, Matrimed, Quatrofen, Durfenta)
- Kodeina (Parakodin, Ardinex)
